Page 84 - Sağlık Dergisi Kasım 2019

S ğlık haber

Prof. Dr. İsmail Cinel Prof. Dr. Sadık Demirsoy

Prof. Dr. İsmail Cinel sepsisi ‘makyajla düzelmeyen has- mak istiyorsunuz, ayda 3 gün 4 gün sadece yeşil elma yiyin,
talık’ şeklinde tanımlayarak, “çünkü elmanın içi çürüyor. Uç su için. Yani vücudunuzu bir arındırın bütün gıdalardan.
hastalık uç izlem ve tedavi gerektiriyor. Erken tanı ve süreç “TEMİZ DOĞUM UYGULAMALARI ÇOK
tedavisi çok önemli. Kurumsal arası iletişim çok önemli far-
kındalığın artırılmasında. İki tane acı konudan bahsedece- ÖNEMLİ”
ğim birincisi Türkiye’de sepsis hala tanı kodları arasına gire- Obezite sepsis için tehlike. Sizce obez insanın mı organ fonk-
medi, bu konuda yardım istiyoruz girmesi lazım. İstatistik siyonları daha korunmuştur yoksa bizler gibi insanların mı. Gayet
eksiğimiz var. Doğru tanı koyamazsak zaten nasıl istatisti- açık ve net; mutlaka bizim karaciğerimiz daha iyi çalışıyordur.
ğimiz olacak. Mortalite oranı gelişmiş ülkelerden yüzde 40 Mutlaka insülin dengemiz daha iyidir. Temiz doğum uygula-
daha yüksek. Sonucu değiştirmek için sistem nasıl değişir maları çok önemli mesela. Hijyen kurallarına uyularak gerçek-
hekim arkadaşlarımız bir şekilde haberdar olacak, mantık- leştirilen, sağlık tesislerinde gerçekleştirilen doğumlar önemli.
lı bulacak, içselleştirecek ve zamanında doğru antibiyotik- Kanserde de yaşlılıkta da temel nokta var; immun diren-
leri kullanacak. El hijyenini mutlaka toplumsal olarak sağ- cinizin düşmesi söz konusu ve bu grup hastalar sepsis ile
lamak zorundayız dedi. çok ciddi tehdit altında. Sepsis anayol oluyor, bu hastaların
Prof. Dr. İsmail Cinel sepsisin dünyaya ekonomik yükünün son ölüm nedenleri. Sonuç bunlara oranla sepsis çok daha
kanserden daha fazla olduğunu söyleyerek, “Milyon dolar- ciddi bir problem, çok daha acil bir durum. Çok daha erken
lar gidiyor bu hastalık için. Anormal bir ekonomik yükü var. tanı konur erken müdahale edilirse eğer önlenebilir bir ölüm
Sepsisin kanserden daha fazla bir maliyet yükü var tüm dün- sepsis. Kanser henüz önlenebilir konumda değil ama sepsis
yaya.” diye konuştu. önlenebilir. O zaman mutlaka sepsis farkındalığımızın art-
“KAN KÜLTÜRÜ ALTIN STANDART” ması lazım ve el hijyenine çok ciddi önem vermeliyiz. El
hijyeni derken neyi kastediyorum. Hastaneye gittiniz yoğun
Prof. Dr. İsmail Cinel konuşmasını şöyle sürdürdü: “3 bakım ziyareti gerçekleştirdiniz bu tür şeyler her yerde olur,
hasta grubu var; yoğun bakım, acil servis ve servislerdeki bizim Türk milleti inanılmaz dokunmayı seven bir millettir,
hasta. Acil servislerde direkt evden gelir hasta, ‘birkaç gün- Akdeniz insanı. Dokunmak iyidir güzeldir mahsuru da yoktur
dür ateşi vardı geçer dedik geçmedi.’ Denir. Bir bakarsınız ama çağımızda hastanelerde ve yoğun bakımlarda herhangi
tansiyonu 70’e 30. Bir bakarsınız kanda laktak düzeyi çok bir yere dokunmamamız gerekiyor. Dokunduysanız mutlaka
artmış. Hemen kültür alırsınız, kanda mikrop ürer. Ne yap- ellerinizi yıkamanız gerekiyor. Yıkamazsanız taşıyıcı konu-
manız lazım! Biran önce antibiyotiği başlamanız lazım, doğru ma geliyorsunuz, mikrobu taşıyorsunuz. Fakat sizin mikrobu
antibiyotiği başlamanız lazım, biran önce sıvı tedavisi yap- taşıdığınızdan haberiniz yok. Nerede taşıyorsunuz mikrobu?
manız lazım, tansiyonu tutturmanız lazım. Tansiyonu yeteri Çoğunlukla burun mukozasında taşıyorsunuz. Çünkü eliniz
kadar yükseltemezseniz organlar kansız kalır.” yanlışlıkla burnunuza gitti ve taşımaya başladınız veya tuva-
Yaşlılığın, obezliğin ve beslenme bozukluğunun önem- lete gittiniz tam hijyen kurallarına uymadınız rektal mukoza-
li risk faktörü olduğunu söyleyen Cinel, “Aşı kullanılması nızda taşıyorsunuz. Dirençli mikropları taşıyıcı konuma geli-
lazım. Özellikle yaşlılarda. Çünkü aşının gerçekten grip için yorsunuz ve hasta olmuyorsunuz.
dahi olsa koruyucu etkisi var. Risk grubudur yaşlılar. Riskli Ne zamana kadar? Herhangi bir şekilde trafi k kazası
gruplarda aşı kullanıldığı zaman o basit enfeksiyonlara, nezle yaşarsanız, büyük bir vuru alırsanız, ameliyat olmuşsanız.
dediğimiz, grip dediğimiz basit viral enfeksiyonlara yakalan- Bu büyük vurulardan sonra bu dirençli mikroplar müthiş
mamanız çok önemli. bir atak yapıyorlar ve sizi sepsise götürüyorlar. Enfeksiyon
Sepsis dediğiniz zaman 6 organ sisteminizi gözünüzün enfeksiyon üzerine gelişiyor, organ sisteminin fonksiyonu-
önüne getirin; Beyin, kalp damar sistemi; dolaşım sistemi, nun bozulmasına neden oluyor. Organ fonksiyonları bozul-
solunum sistemi; akciğerler, karaciğer, böbrekler, kan; hema- duktan sonra sepsisi çok iyi idare etmek zorundasınız. İdare
tolojik sistem ve Gastrointestinal sistem. Bu 6 organ siste- edemezseniz septik şokla birlikte şok gelişiyor dolaşım siste-
mini rezervlerini bizim korumamız lazım. Rezerv nasıl koru- minin ifl ası ile birlikte bütün organlarınızın kanlanması bozu-
nur; her gün 45 dk yürüyüş yaparak korumaya başlarsın, ya luyor. Dünyada 30 milyon yeni vaka söz konusu sepsiste. 12
da bisiklete bin daha da iyi olur. Yetmedi başka bir şey yap- milyonu ölüyor.” dedi.

80 / Kasım 2019