Page 40 - Sağlık Dergisi Kasım 2019

S ğlık haber

Bu, Küresel Sağlık Sorunudur Ticari Kaygılarla Hareket Edilemez

Dünyada yeni antibiyotik üretimini yavaşlaması konusuna da deği- hastalık alanına mı yoğunlaşırsınız yoksa 15-20 yıl sonra belki eli-
nen Hakkı Gürsöz, “100’ü biraz geçkin sayıda farklı çeşit antibiyotiği nizden kayıp gidecek bir alana mı yatırım yapmak istersiniz. Biraz bu
kullanıyoruz ama ne yazık ki elimizdeki etkili antibiyotik sayısı giderek bakış açısıyla bakıyorlar. Bu mesele hakikaten küresel sağlık soru-
azalıyor. Bir elin parmaklarını geçmeyecek sayıya kadar düştü. Yeri- nudur o nedenle ticari kaygılarla hareket edilemez.” dedi.
ne yenisini koyabiliyor muyuz! Ne yazık ki daha etkili antibiyotikleri G20 Ülkeleri Yeni Antibiyotiklerin Keşfi İçin Fon Oluşturdu
klinik kullanıma sunduk diyemiyoruz. Çünkü bu alandaki araştırma-
ların, ilaç keşfi, yeni molekül keşfi anlamında çalışmaların biraz zayıf G20 Ülkelerinin bu konuyu masaya yatırdığını belirten Gürsöz,
kaldığını söylemem gerekiyor ilaç endüstrisi tarafında. Sebebinin “2017’de G20 zirvesinde liderlerimizin de gündemine gelmiş bir
biraz ticari diye düşünüyorum. Ç ünkü 15-20 yılda hadi bilemediniz konuydu bu. Dünya liderleri bu meseleyi masaya yatırdılar ve dedi-
30 yıldaki ilaç yaşam döngüsü içeri- ler ki; ‘biz hükümetler, devletler olarak bu anlamda harekete geç-
sinde kısa sayılabilecek bir dönem- meliyiz, bizler bir şeyler yapmalı-
de çok yüksek Ar-Ge harcamala- yız’ bu nedenle de geçen yıl aktive
rı yapacaksınız, bir ürün piyasaya olan, bizim de içerisinde olduğu-
çıkacak ama 20 yıl sonra kullanım- muz bir mekanizma hayata geçti.
dan çıkacak ömrünü tamamlaya- Küresel Antimikrobiyal Dirençle
cak. Çünkü yoğun bir direnç proble- Mücadele Üssü kuruldu. Biz de
mi var dolayısıyla bu alana yatırım bunun yönetimindeyiz. Öncelik-
yapmak konusunda ilaç endüstri- le fon oluşturulması kararı alın-
sinin genel manada, küresel mana- dı. Devletler buraya paraya koya-
da isteksiz olduğunu görüyoruz. Bu caklar. Bu fondan desteklenecek
alana çok yatırım yapmak istemi- bilimsel çalışmalarla yeni antibi-
yorlar. Siz olsanız ömür boyu ilaç yotiklerin keşfi hedefleniyor.” şek-
kullanacağını bildiğiniz bir kronik linde konuştu.

Türkiye Ulusal Alerji ve İmmünoloji Derneği İlaç Alerjile- geriledi. Bu da çok önemli bir gelişme. Hekimlerimizin farkında-
ri Çalışma Grubu tarafından Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ankara lığının bu anlamda çok arttığını ve daha seçici davrandıklarını bu
Dr. Sami Ulus Kadın Doğum Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eği- rakam bize söylüyor. 2011 yılında biz 218 milyon kutu antibiyotik
tim ve Araştırma Hastanesi’nde, “Penisilin Alerji Günü” dolayısıy- tüketmişiz. Tüm ilaç tüketimimizin içerisinden 218 milyonu anti-
la basın toplantısı düzenlendi. biyotikler. Bu rakam 2018’de 166 milyona gerilemiş. Bu da yine
Basın toplantısında konuşan Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kuru- bizi sevindiren bir gelişme. Antibiyotiklere 2011 yılında 10 lira 72
mu Başkanı Dr. Hakkı Gürsöz, antimikrobiyal direncin küresel bir kuruş ödemişiz. İlaca harcadığımız her yüz liranın 10 lira 72 kuru-
sorun haline geldiğini, Avrupa’da en çok antibiyotik tüketen ülke şunu antibiyotiklere ödemişiz. Bu rakam 2018’de 4 lira 64 kuruşa
olan Türkiye’nin antibiyotik tüketim hızını en yüksek oranda azal- gerilemiş. Şuanda yüz liralık ilaç harcamasının sadece 4 lira 64 kuru-
tan ülke olduğunu söyledi. Antimikrobiyal direncin sadece bizi ilgi- şu antibiyotiklere gidiyor. Bu da yine diğer bulguları destekliyor.”
lendiren bir konu olmadığını küresel bir sorun olduğunu ifade eden
Gürsöz, “antibiyotiklerin gereksiz, özensiz aşırı kullanımına bağlı HIZLI AKSİYON SON DERECE ÖNEMLİ
yaşanan karşılaştığımız küresel bir sağlık sorunu olan antimikro- Gürsöz, hatalı ve gereksiz antibiyotik kullanımının ve hayvan-
biyal ilaç direnci meselesi sadece bizi ilgilendiren bir konu değil, larda kullanılan antibiyotikler nedeniyle bu noktaya gelindiğini
bu iş küresel bir halk sağlığı sorunu haline gelmiş durumda. Eğer ifade ederek, “Bu niçin küresel bir sorun haline geldi. Dünyanın
bu artış eğilimi bu şekilde devam ederse önümüzdeki yılların en bir çok ülkesinde aşırı kullanım, hatalı kullanım, yani tedaviyi
önemli sağlık sorunu olmaya da devam edecek. Geçen yıl yayın- reçete edildiği şekilde hastanın tatbik etmemesi, yarıda kesmesi
lanan Birleşmiş Milletler raporunda 2050 yılına ulaştığımızda en ya da aklına estiği zaman alması ve gerekmediği halde antibiyo-
önemli ölüm sebebinin antimikrobiyal dirence bağlı enfeksiyon tik kullanımı meseleyi bu noktaya getirdi. Temel sebepler bun-
hastalıklarını tedavi edememeye bağlı ölümler olacağı, yıllık, yak- lar. Tek başına bunlar değil tabi. Bunun hayvan sağlığında kul-
laşık 10 milyon ölümün bununla ilişkili olacağı yer alıyor.” dedi. lanımı meselesi de ayrı bir başlık. DSÖ bunun için ne yapıyor!
Hakkı Gürsöz konuşmasını şöyle sürdürdü: “Avrupa’nın en Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü ile beraber bunun önüne geçmeye
fazla antibiyotik tüketen ülkesi olarak yaptığımız çalışmalarla bir- çalışıyorlar ama çabalarının şu aşamada çok da yeterli olmadığı-
likte antibiyotik kullanım tüketim hızını şuanda Avrupa’da en yük- nı söylemem lazım. Hala binlerce ton antibiyotiğin dünya gene-
sek oranda azaltmayı başarmış ülkeyiz. 1000 kişi başına antibiyo- linde bu anlamda kullanıldığını da biliyoruz.” şeklinde konuştu.
tik tüketimimiz 2011 yılında 42 birimken bu rakam 2018 yılında Gürsöz, hastanelerde mevcut olan Enfeksiyonları Önleme
30 birime kadar gerilemiş durumda. Bu azalma eğilimi trendinin de ve Kontrol Komitelerinin çalışmalarının da çok önem arz ettiği-
devam ettiğini söylemek istiyorum. Hekimler olarak günlük 1 mil- ni belirterek, “Özellikle yatan hastalarımızın bu anlamda yakın
yonu aşkın reçete yazıyoruz. Reçetelerde bulunan antibiyotik oran- takibi özellikle de dirençli bakterilerle ya da enfeksiyon etkenle-
larımız yüzde itibarı ile 2011 yılında yazılan yüz reçetenin 35’inde ri ile enfekte olan hastaların yakın takibi, kontrol altında tutulma-
antibiyotik vardı. Neredeyse 3 reçetenin birinde antibiyotik vardı. Şu sı, izlenmesi yine sağlık çalışanlarımızın bu anlamda bilinçlendi-
soru aklınıza gelebilir; ‘acaba kış aylarının verisi mi alındı.’ Hayır, 1 rilmesi, eğitimlerle bilgi seviyelerinin arttırılması, hızlı aksiyon
Ocak, 31 Aralık, tüm yıl verisidir bu. Bu oran da 2018 yılında 25’e alınması da son derece önemli.” diye konuştu.

36 / Kasım 2019