Page 68 - Eylül 2019

S ğlık haber

Kolon Kanserinde

Taşları Yerinden Oynatan Yenilikler

Önlenebilir kanserler arasında
yer alan kolon kanserinin tarama
programları sayesinde az da olsa
gerilediği görülüyor. ABD’de en
sık görülen kanserler arasında 2.
sıradan 3. sıraya geldiğini belirten
Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu
Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı
Prof. Dr. Cengiz Pata, bu gelişmenin
riskli grupların düzenli takibi ve
tarama programlarının önemini
ortaya koyduğunu anlatıyor.
Özellikle son yıllarda yaşanan yeni
gelişmelerin bu anlamda taşları da
Prof. Dr. Cengiz Pata yerinden oynattığını söylüyor.

Kolon kanseri, tarama programlarının hayat kurtardı- ların olduğunu belirten Prof. Dr. Cengiz Pata, “Kolon
ğı kanserlerin başında geliyor. Özellikle ailesinde kan- kanserinde de bugün birçok kanserde olduğu gibi gene-
ser hikayesi olanlar için. Konuyla ilgili çalışmalar sürer- tik danışmanlıkla kişinin riski belirlenerek tarama prog-
ken edinilen bilgiler kolon kanserine karşı yaklaşımı da ramları bu doğrultuda planlanabiliyor. Kolon kanseriyle
değiştiriyor. Prof. Dr. Cengiz Pata özellikle genetik test- ilgili tanımlanan 30’a yakın gen var. Bunların arasın-
ler ve yeni nesil tanı teknolojisinin hem hastalar hem de daki farklara göre ayrıştırılması tamamen genetik
hekimler için son derece önemli olduğunun altını çiziyor. uzmanlık gerektiren bir işlem. Bu hizmetler yurtdı-
şında çok yaygınlaştı, ülkemizde de yeni yeni kul-
TARAMA İÇİN YAŞ ÖNE ÇEKİLİYOR lanıma girmekte” diye konuşuyor.
Kolon kanserinin daha sık ve daha genç yaşlarda Genetik danışmanlığın kolon kanserinde çok
görülmeye başlamasıyla günümüzde standart tarama- önemli bir sayfa açtığını söyleyen Prof. Dr. Cen-
nın 50’den 45 yaşa düştüğünü söyleyen Prof. Dr. Cengiz giz Pata, “Kolon kanserlerinin yaklaşık yüzde
Pata, şu bilgileri veriyor: “Kolon kanseri geçmişe oran- 1’ini oluşturan “Lynch Sendromu” bu konuda
la 30-35’li yaşlarda dahi sık oranlarda görülmeye baş- güzel bir örnek. Birinci derece akrabaları ara-
landı. Standart tarama 50 yaşından sonra 10 yılda birdi. sında iki nesil boyunca 40 yaşın altında kolon
Yüksek risk taşıyan gruplar için daha özel tarama prog- kanseri görülen bu gibi riskli kişileri en genç
ramları mevcuttu. Ama bugün bu bilgi de değişti. Şunu vakadan 10 yıl öncesinden başlanmak üzere
da söylemem gerekir, öyle kanser tipleri var ki biz ne 2 yılda bir kolonoskopi ile izlemeye alıyo-
kadar tarama yaparsak yapalım (yaklaşık %2-5 arası) ruz. Bu vakalar için yeni yaklaşım şu; hasta
normal çıkan bağırsakta 2 yıl sonra kanser görülebilir. olanlarda hastalık genini tespit edip risk
Bu durumda kolonoskopi takiplerini düzenli yaptırmak altında olanları tarayarak bu genin olup
ta kesinlikle kanser olmayacaksınız anlamına gelmiyor. olmadığını belirlenebiliyor. Geni taşıma-
Ancak yine de yüksek risk gruplarında düzenli tarama- yan kişileri standart tarama programları-
ların yapılması gerekir.” na alıyoruz. Dolayısıyla öncelikle birinci
derece yakınlarında kolon kanseri görülen
RİSKLİ GRUPTA YENİ YAKLAŞIMLAR kişilerin erişkinlikten itibaren yaş sını-

Kolon kanseri kalıtımın etkili olduğu kanserlerden rı olmadan genetik danışmanlık alma-
biri. Bu nedenle birinci derece yakınlarında kolon kan- larında yarar var. Bu konuda ülkemiz-
seri görülen kişiler yüksek riskli grup olarak değerlendi- de de önemli gelişmeler yaşanıyor.”
riliyor. Bu grupta yer alan kişiler için de yeni yaklaşım- diye konuşuyor.

64 / Eylül 2019